Dubbelzien (diplopie) is het tegelijkertijd zien van twee identieke beelden.
Als scheelzien op latere leeftijd optreedt, is de kans op dubbelzien (diplopie) groot. Het visuele systeem is volledig ontwikkeld en de hersenen zijn niet meer in staat het beeld van het scheefstaande oog te onderdrukken. Elk oog ontvangt een eigen beeld. Deze twee beelden worden doorgezonden naar de hersenen. Als de beelden niet meer ‘samengesmolten’ kunnen worden, ziet iemand dubbel. Als men dubbelziet zal men vaak één oog dichtknijpen, een hand voor het oog houden of klagen over dubbelzien. Dubbele beelden kunnen naast elkaar, boven elkaar of schuin boven elkaar staan. Ook kan er verschil zijn bij dichtbij kijken, ver weg kijken of bij het kijken in een bepaalde richting. Naast deze klachten kan men door het dubbelzien last hebben van onzeker bewegen, misgrijpen, misstappen of het verkeerd inschatten van afstanden.
Een orthoptist is gespecialiseerd in het herkennen van alle vormen van dubbelzien.
Dubbelzien kan vele oorzaken hebben, zoals:
Allereerst kijkt de orthoptist of er dubbelbeelden zijn ten gevolge van langer bestaand scheelzien of verlies van de samenwerking tussen de ogen. Is dit niet het geval dan zal de orthoptist onderzoeken welke oogspier(en) en/of hersenzenuw(en) niet goed werken. De orthoptist stelt de diagnose; mocht naar aanleiding van deze gestelde diagnose verder onderzoek gewenst zijn, zal de patiënt worden doorverwezen. Hierbij valt te denken aan een verwijzing naar de neuroloog of naar de internist.
De orthoptist volgt daarnaast het verloop van de ziekte, begeleidt de patiënt en start, indien mogelijk een behandeling, zodat het dubbelzien zo min mogelijk hinder veroorzaakt in het dagelijks leven. Dat kan door speciale plakprisma’s op de bril te plakken, de brilsterkte aan te passen, specifieke (filter)glazen/contactlenzen voor te schrijven of door één oog af te dekken. Pas bij een stabiele situatie is verdere behandeling, zoals een scheelziensoperatie of een speciale brilcorrectie met ingeslepen prisma's mogelijk. De orthoptist zal u hierin adviseren.
Men kan ook dubbelzien met één oog (monoculair dubbelzien), bijvoorbeeld door staar, problemen met de traanfilm, netvliespathologie of een cilinderafwijking van het oog. Als het monoculair dubbelzien niet met een bril kan worden opgelost, moet de oogarts het oog beoordelen.
Aanvullende informatie